CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC VIỆT NAM TRƯỚC 1945, RA MẮT 7 TÁC PHẨM VĂN HỌC HUYỀN ẢO THỜI KỲ 1930

ĐOÀN LÊ GIANG

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Văn học tập quốc ngữ Nam bộ hình thành từ thời điểm cuối TK.XIX, cho tới đầu nạm kỷ XX vùng văn học tập này vẫn đạt được nhiều thành tựu quan lại trọng, trở thành phần tử tiên phong của văn học dân tộc bản địa với hàng chục mấy tác gia, hàng trăm ngàn bộ tè thuyết tức thì từ khi các miền không giống ở đất nước chưa chắc chắn “tiểu thuyết” là gì. Phần đông tên tuổi khủng của văn học quốc ngữ Nam cỗ là: Trương Vĩnh ký kết – nhà văn hóa, fan viết cam kết sự quốc ngữ đầu tiên; Nguyễn Trọng cai quản – đơn vị tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên; Trương Minh cam kết – đơn vị văn, dịch trả văn học tập Pháp đầu tiên; Huỳnh Tịnh Của – nhà văn ngữ văn học quốc ngữ tiên phong; trần Chánh Chiếu - nhà lộng lẫy tân; Lương xung khắc Ninh – bên thơ bên báo duy tân; hồ nước Biểu Chánh - bên tiểu thuyết xã hội-đạo lý cự phách; rồi Trương Duy Toản- đơn vị văn dã sử võ hiệp; Lê Hoằng Mưu – nhà tiểu thuyết đi đầu và táo apple bạo; Nguyễn Chánh Sắc- nhà tiểu thuyết võ hiệp, nhà dịch thuật truyện Tàu trứ danh v.v. Phần lớn nhà văn ấy và hàng chục nhà văn không giống nữa với hàng mấy trăm nhà cửa đã xây dựng nền móng đầu tiên, từ đó mới phát triển ra miền Bắc, miền Trung, chế tác thành tòa lâu đài của văn học TK.XX, xác định sức sống mãnh liệt của dân tộc.

Từ năm 1932 trở đi, nền văn học new của toàn quốc khởi sắc với hai hiện tượng lạ đáng chú ý: phong trào Thơ mới xuất hiện từ tờ Phụ thiếu phụ tân văn ở tp sài gòn do đơn vị văn - học giả Phan Khôi và cô gái sĩ Manh Manh bạn Gò Công thủ xướng và bảo vệ; nhóm Tự lực văn đoàn được thành lập và hoạt động ở thủ đô hà nội do nhất Linh, Khái Hưng đứng đầu. Mang dù không hề giữ được vai trò đi đầu như trước, lúc văn đàn đã mở ra những bên văn to thế hệ mới: tuyệt nhất Linh, Khái Hưng, Thạch Lam, Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, phái mạnh Cao…, tuy vậy văn học tập Nam bộ vẫn liên tục tiến triển. Những nhà văn đàn anh của văn học tập Nam cỗ vẫn tiếp tục sáng tác, chế tác rất khỏe khoắn và có khá nhiều thành tựu xứng đáng kể: hồ Biểu Chánh liên tiếp sáng tác phần đông tiểu thuyết xã hội-đạo lý xuất sắc; Tân Dân Tử, Phạm Minh Kiên biến những nhà văn số 1 về tè thuyết định kỳ sử; Phú Đức, Nguyễn cố gắng Phương dẫn đầu về tiểu thuyết trinh thám-vụ án, Việt Đông thành lập và hoạt động “Việt Đông văn tập” xuất bạn dạng hàng tuần để tuyên chiến đối đầu với “Tiểu thuyết máy Bảy” và “Tiểu thuyết thiết bị Năm” nghỉ ngơi Hà Nội… kề bên đó, nhiều gương mặt mới xuất hiện: phái nữ sĩ Manh Manh, tín đồ làm chấn đụng văn bọn với những bài viết và diễn thuyết ủng hộ, bảo đảm Thơ Mới tấn công Thơ cũ; Đông Hồ, Mộng Tuyết, Lư Khê, hồ Văn Hảo, Khổng Dương, tô Khanh… hầu hết nhà Thơ bắt đầu Nam cỗ tiêu biểu; Nguyễn Thới Xuyên, Đào Thanh Phước, Gabriel Võ Lộ, Huỳnh quang quẻ Huê…nổi lên tựa như các nhà đái thuyết xóm hội; nai lưng Quang Nghiệp – vua truyện ngắn; Cẩm trọng điểm (tác trả tiểu thuyết Sóng tình), Phan Huấn Chương (tác trả Hòn máu vứt rơi)…là hồ hết nhà văn thành danh qua các cuộc thi đái thuyết… Sự trưởng thành và cứng cáp của văn học tập Nam bộ được ghi lại bằng sự xuất hiện những nhà phân tích phê bình văn học chăm nghiệp: thiếu hụt Sơn, Trúc Hà, Kiều Thanh Quế, Phan Văn Hùm, Ca Văn Thỉnh…Nửa đầu thập niên bốn mươi lộ diện một đơn vị văn đầy tài năng: Phi Vân cùng với tập “phỏng (sic) sự đái thuyết” Đồng quê đầy ắp chất hiện thực về khu đất và bạn Nam Bộ; cùng với ông cùng sau ông một chút là: Thẩm Thệ Hà, Huỳnh Văn Nghệ…những đơn vị văn bên thơ thuộc cụ hệ bắc cầu giữa tiến độ trước 1945 với quy trình tiến độ sau 1945. Theo thống kê ban đầu, những tác giả có nhà cửa được xuất bản từ 1930 đến 1945 còn bảo quản đến nay lên tới hơn 150 người.

Văn học tập Nam bộ 1932 – 1945 là một bộ phận máu thịt của văn học Việt Nam, là một phần của đời sống niềm tin và trọng điểm hồn của người việt ở phái mạnh Bộ. Tuy vậy từ trước đến nay, việc nghiên cứu và phân tích về mảng văn học tập này chưa được chăm chú vì các lý do, trong các số ấy chủ yếu là do khó khăn về tứ liệu cùng thói thân quen thưởng thức.

Văn học Nam bộ là những tư liệu vô giá gìn giữ cho bọn họ ngôn ngữ của người việt ở phái nam Bộ bí quyết đây hàng ngàn năm, nó là chứng dẫn không gì sửa chữa để nghiên cứu và phân tích về tiếng việt nam Bộ. Nhà văn Nam cỗ viết văn có tác dụng thơ, bên cạnh những lý do về cảm xúc còn bao gồm ý mong mỏi lưu giữ cho con cháu con, cho dân tộc bản địa một trang bị tiếng Việt ngọt ngào, đằm thắm của những người thiếu nữ Nam Bộ, một trang bị tiếng Việt khỏe khoắn, bộc trực của những người bọn ông nam giới Bộ. Văn học tập quốc ngữ Nam cỗ cũng là tứ liệu quý giá để tò mò đời sống, làng hội, phong tục tập quán, tính phương pháp của người Nam Bộ. Việc nghiên cứu và phân tích văn học tập Nam bộ 1932-1945 sẽ khiến cho bức tranh văn học vn 1932-1945 thêm nhiều sắc và hoàn chỉnh hơn.

2. MỘT CHẶNG ĐƯỜNG NGHIÊN CỨU VĂN HỌC phái nam BỘ 1932-1945

Trước 1975: Ở miền Bắc, do nhiều lý do, trước hết là do thiếu tứ liệu mà các công trình nghiên cứu và phân tích và những giáo trình văn học sử 1932 – 1945 phần nhiều bỏ quên văn học tập Nam Bộ. Bạn ta nói không ít đến phần đa Nguyễn Công Hoan, Ngô vớ Tố, Vũ Trọng Phụng, phái mạnh Cao, Bùi Hiển, sơn Hoài, Vũ Ngọc Phan, Trương Chính, Hoài Thanh…nhưng hết sức ít bạn nghe thấy đề cập đến những chiếc tên như: hồ Biểu Chánh, Tân Dân Tử, è Quang Nghiệp, Phan Huấn Chương, Kiều Thanh Quế, Phi Vân…

Ở miền nam bộ có một trong những công trình nghiên cứu và phân tích bước đầu về chủ đề này như: Việt nam văn học tập sử giản ước tân biên của Phạm vậy Ngũ (Quốc học tập tùng thư, SG, 1963), Văn học sử vn từ khởi thủy đến 1945 của Bùi Đức Tịnh (SG, 1967), Khi phần nhiều lưu dân trở lại của Nguyễn Văn Xuân (Thời mới xb., S.1968)…

Sau 1975: Tình hình nghiên cứu và phân tích về vụ việc này sẽ tiến lên được một cách dài, đáng chú ý là các công trình của những tác giả: Hoài Anh, Thành Nguyên, hồ nước Sĩ Hiệp: Văn học tập Nam Bộ từ đầu đến giữa TK.XX (1900-1954)(NXB.TP.HCM, 1988); bằng Giang: Sài Côn cầm cố sự (NXB.Văn học, 1994); Nguyễn Ngọc Thiện (chủ biên): Văn học vn hiện đại- tuyển tập phê bình, nghiên cứu văn học vn (1900-1945), tập 1 (NXB Văn học, Hà Nội, 1997); nai lưng Văn Giàu, è Bạch Đằng, Nguyễn công bình chủ biên: Địa chí văn hóa truyền thống TP.HCM, (tập 2) (NXB.TP.HCM, 1998); Nguyễn Q.Thắng: Từ điển tác gia vn (NXB.Văn hóa thông tin, H.1999); Vũ Tuấn Anh, Bích Thu (chủ biên): Từ điển cống phẩm văn xuôi vn (từ cuối TK.XIX mang lại 1945) (NXB.Văn học, HN, 2001); Nguyễn Huệ Chi, trằn Hữu Tá chủ biên: Từ điển văn học tập (Bộ mới) (NXB.Thế giới, HN, 2004); Nguyễn Thị Thanh Xuân: Phê bình văn học việt nam nửa vào đầu thế kỷ XX (1932-1945) (Nxb. Đại học non sông TP. HCM, 2004); Nguyễn Q.Thắng: Văn học nước ta nơi miền đất new (NXB. Văn học, 2007) v.v.

Nhiều tác phẩm của những tác mang Hồ Biểu Chánh, Nguyễn Chánh Sắt, Phú Đức, Phi Vân, Phan Khôi, thiếu Sơn, Đông Hồ, Mộng Tuyết, Phan Văn Hùm… cũng được tái bản, Tổng tập văn học Việt Nam có đưa một ít sản phẩm văn học Nam cỗ vào những tập 20, 21, 26 …

Tuy nhiên chưa xuất hiện một dự án công trình nào nghiên cứu và phân tích một bí quyết đầy đủ, toàn diện, hệ thống về văn học Nam cỗ 1932-1945. Vì thế từ năm 2008 mang đến 2011 cửa hàng chúng tôi đã tiến hành triển khai một công trình nghiên cứu và phân tích với quy mô phệ Khảo sát, reviews và bảo tồn văn học tập Nam cỗ 1930-1945 để giải quyết vấn đề trên(1). Nội dung bài viết dưới đây là phần ra mắt khái quát văn học tập Nam cỗ 1932-1945 rút ra từ công trình ấy.

3. THƠ MỚI phái mạnh BỘ 1932 -1945

Có thể hình dung thơ bắt đầu Nam cỗ 1932-1945 qua một trong những nhóm sau đây:

3.1 Nhóm thanh nữ tân văn:

- Phan Khôi, xuất thân từ phong trào Duy tân, gia nhập viết báo, thay đổi nhà ngôn luận cự phách

- Đào Trinh Nhất, du học tập ở Pháp tự 1925 bắt đầu về sài Gòn

- Nguyễn Thị Kiêm, tốt nghiệp ngôi trường nữ đầu tiên của toàn quốc – ngôi trường Collèges des Jeunes filles Annamites de Saigon/ Trường thanh nữ Trung học tập Annam sài Gòn (Nữ sinh áo tím).

Tờ báo trở nên cơ quan chiến đấu cho tân tiến xã hội, cho phụ nữ quyền và mang lại nền văn học mới. Phan Khôi phát triển thành vị nhà soái của group trí thức Phụ con gái tân văn. Nguyễn Thị Kiêm thay đổi người phụ nữ cổ xúy mang đến thơ mới và cho phụ nữ tham gia vào văn học và các công tác làng hội. Quy hợp trong nhóm Phụ thiếu phụ tân văn còn tồn tại các bên thơ: Lư Khê (phu quân của Nguyễn Thị Kiêm), hồ nước Văn Hảo, Vân Đài, Huy Hà, Nguyễn Hữu Trí, Khổng Dương, sơn Khanh…

Phan Khôi là người khởi xướng cho phong trào thơ bắt đầu trên Phụ thiếu phụ tân văn, nhưng bản thân ông không phải là 1 trong những nhà thơ. Ông là bên văn hóa, một học tập giả nhậy bén và dũng cảm dám công khai tấn công vào thơ cũ, phá vỡ cỡ cũ để đi tìm chân trời mới miêu tả tự bởi vì tình cảm cảm con người. Manh Manh, hồ Văn Hảo mới thực sự là mọi nhà thơ mới. Thơ của Manh Manh cực kỳ Tây bởi vì đều mô phỏng âm điệu thơ Pháp: Thơ gửi đến em Vân theo điệu Gió chiều, Mộng du theo điệu gai tơ lòng... Số câu vào một khổ, số từ vào một câu ko giới hạn, có khi ngắn như các bài: Viếng phòng vắng, Canh tàn, có khi hết sức dài – 8 chân, 10 chân, 24 chân như những bài nhị cô thiếu hụt nữ, Bức thư giữ hộ cho tất cả ai ưa tuyệt ghế lối thơ mới…

Hồ Văn Hảo cũng đi theo phía phá cách này. Trong các buổi diễn thuyết của mình, Manh Manh thường dẫn thơ hồ Văn Hảo. Hai bài bác thơ được nhắc đến nhiều duy nhất là bài xích Tự tình cùng với trăng và nhỏ nhà thất nghiệp.

Bài Con nhà thất nghiệp không chỉ là không ngừng mở rộng câu thơ, khổ thơ, mà điều đặc biệt nhất là mở rộng phạm vi phản ảnh của thơ: thơ chưa hẳn chỉ tất cả mây gió trăng hoa, nhưng mà còn rất có thể có cả thất nghiệp với cơm trắng áo gạo tiền. Cho tới thời điểm bây giờ nhìn lại, nói cách khác thơ Manh Manh, hồ nước Văn Hảo không thực sự hay, thậm chí còn nhiều bài còn khá vụng về, ngọng nghịu, tuy thế điều xứng đáng quý của họ là ở cách biểu hiện sống, thái độ sáng chế nghệ thuật của fan nghệ sĩ. Đó là điều lớn số 1 mà Manh Manh, hồ nước Văn Hảo và cả Lư Khê góp sức cho phong trào Thơ mới.

3.2 đội Hà Tiên

Nhóm văn chương này xoay bao quanh Đông Hồ và trường Trí Đức học tập xá.

Bị thuyết phục do Nam phong tạp chí, Đông hồ nước Lâm Tấn phác mở ngôi trường Trí Đức dạy học ở Hà Tiên để dạy tiếng Việt và chủ trương viết văn viết báo bởi một vật dụng tiếng Việt “chuẩn” như Nam phong tạp chí. Khi phong trào thơ mới bột phát, ông hối hả chuyển hướng sang thơ mới và cỗ vũ thơ mới bởi tập Cô gái xuân có xu thế lãng mạn với hồn thơ mới mẻ trẻ trung khác hoàn toàn tập Linh Phượng trước đó. Năm 1935 ông lập ra tờ báo Sống tổ hợp khá phần đông văn hữu Bắc Trung Nam.

Châu tuần bao quanh Đông Hồ có “Hà Tiên tứ tuyệt”: Mộng Tuyết, Trúc Hà, Lư Khê (tất nhiên tất cả cả Đông Hồ).

Nữ sĩ Mộng Tuyết, học trò của Đông hồ ở Trí Đức học xá, mặt khác cũng là chúng ta thơ, một nửa yêu thương của ông trong một ái tình định mệnh. Mộng Tuyết theo chủ trương sáng tác của Đông Hồ, cô bao gồm tập Phấn hương rừng được từ bỏ Lực văn đoàn khen tặng kèm 1939, bên cạnh đó cô cũng góp khía cạnh cùng những nữ thi sĩ bậc nhất của thôn Thơ mới: Vân Đài, Hằng Phương, Anh Thơ nhằm xuất bản tập thơ Hương Xuân (NXB. Nguyễn Du, Hà Nội, 1943). Người nữ trong thơ mộng Tuyết cùng với vẻ hiệ tượng kín đáo, e ấp, tốt xấu hổ, nhưng bên phía trong tâm hồn thì thật mới. Cô hay nói về đời sinh sống sinh hoạt thường nhật rất con gái của mình: chải đầu, trang điểm, ngủ mơ, sửa lại áo xiêm…Cô hay ngắm nhìn vẻ đẹp nhất của mình: một chiếc mũ thời trang, một chiếc áo mới, một thứ hạng tóc, gương mặt, vầng trán (Làm cô gái Huế, Em bị cười, Em trả thù…). Tất cả những điều ấy rất không quen với thơ cũ, một nền thơ ca trọng đạo lý, trọng chí khí, trọng sự cao nhã. Đọc đến bài thơ Em xấu hổ fan ta đề nghị kinh ngạc: chưa xuất hiện bài thơ như thế nào vừa bí mật đáo, e lệ lại vừa táo bạo đầy vẻ nhan sắc dục như thế. Tôi nghĩ rằng sẽ không thực sự lời khi khẳng định: Mộng Tuyết là thi sĩ tài giỏi nhất, có bản sắc tuyệt nhất trong team Hà Tiên, cùng là phái nữ thi sĩ xuất sắc tốt nhất của phong trào Thơ new toàn quốc. Nói như vậy tôi bao gồm nghĩ mang lại Manh Manh, Hằng Phương, Vân Đài, Anh Thơ.

Lư Khê là con cháu của Đông Hồ, đồng thời là ck của nữ giới sĩ Manh Manh (Nguyễn Thị Kiêm). Với cả hai bốn cách như vậy nên chế tác của ông cũng có thể có đặc điểm của các hai nhóm: team Hà Tiên và nhóm thiếu nữ tân văn. Hoàn toàn có thể xếp ông vào nhóm Hà Tiên như là 1 trong trong “Hà Tiên tứ tuyệt” cũng được, và tập tùy cây bút Phút thoát nai lưng của ông thì chính xác là phong biện pháp Trí Đức học xá – tức là “văn phái nam phong”; tuy vậy đồng thời cũng có thể xếp ông vào nhóm Phụ thanh nữ tân văn cũng được, với hơi hướng “văn Tây” và bốn tưởng khai phóng mà lại mấy bài bác thơ Riêng tặng ngay K. Chúng ta tôi, Nhủ nhau cho thấy hết sức rõ.

Trúc Hà viết văn và làm cho thơ theo đúng phong cách nhóm Hà Tiên. Hầu hết sáng tác đầu tay là phần lớn tùy cây bút giàu hóa học thơ đăng bên trên Nam Phong tạp chí (Lời cảm cựu, Nam Phong, số 141, tháng 8/1929), tiếp nối là một vài truyện ngắn đăng trên báo Sống. Trúc Hà gồm dịch bài bác thơ L"isolement/ Cảnh đìu hiu của Lamartine theo thể tuy vậy thất lục bát. Về sáng tác, ông gồm hai bài xích thơ đáng chăm chú là Dưới rèm cùng Giận bức rèm thuộc in trên báo Sống. Tuy nhiên đóng góp đa số của Trúc Hà lại ở nghành nghiên cứu giúp phê bình văn học – một nghành khá ít tín đồ tham gia ở Nam Kỳ. Chúng ta sẽ nhắc tới ông nhiều hơn thế ở nhóm nghiên cứu phê bình văn học.

3.3 Huỳnh nghệ thuật với những nhà thơ những năm 1940

Cuối những năm 1930 đầu những năm 1940 ở sài Gòn xuất hiện hàng loạt các nhà thơ new với một phong thái khác: giàu hóa học hiện thực, chủ yếu về nam tính, cứng cỏi, ngôn ngữ đậm chất Nam bộ, âm điệu trầm hùng…Đó là Khổng Dương với tập Ly tao xuất bạn dạng 1940, tô Khanh tập Tiếng lòng, 1942 (cả hai hầu như quê Trà Vinh), Nguyễn Hữu Trí (quê Mỹ Tho?) cùng Huỳnh nghệ thuật (quê Bình Dương) có không ít thơ đăng trên báo Sống. Huỳnh nghệ thuật ngay từ thời điểm năm 1940 sẽ viết hầu như câu thơ hào hùng nhưng sau này làm ra tên tuổi “thi tướng” Huỳnh Văn Nghệ: “Ai trở về Bắc ta đi với/ Thăm lại non sông giống Lạc Rồng/ từ bỏ độ có gươm đi mở cõi/ Trời phái mạnh thương nhớ khu đất Thăng Long” (Nhớ Bắc).

Cả tư thi sĩ trên sau 1945 phần nhiều theo tiếng call của Tổ Quốc nhưng tham gia kháng chiến chống Pháp. Họ là cầm cố hệ nối tiếp giữa thơ lãng mạn cùng thơ nội chiến – mà phong thái thơ của họ trước 1945 đã tất cả những tín hiệu báo trước.

4. TIỂU THUYẾT phái mạnh BỘ 1932-1945

4.1. Tè thuyết lịch sử dân tộc

Từ thập niên 1920 sinh sống Nam cỗ có một loạt tiểu thuyết lịch sử dân tộc được chế tác và xuất bản. Tân Dân Tử là tác gia khá nổi bật nhất. Tiểu thuyết của ông chỉ đem một vấn đề là quá trình đấu tranh kháng Tây sơn giành ngôi báu với thống tốt nhất nước nhà. Mọi tác phẩm ấy thấm sâu trong ký kết ức người dân nam Bộ, thừa qua cả một thời thiên lệch về kiểu cách nhìn lịch sử vẻ vang để tái xác định mình trong thời hiện đại, thay đổi niềm tự hào của văn học Nam Bộ, đó là bộ ba tác phẩm: Gia Long phục quốc (Nhà in Nguyễn Văn Viết, SG, 1917), Gia Long tẩu quốc (Nhà in Xưa Nay, dùng Gòn, 1930), Hoàng Tử Cảnh như Tây (Nhà in Đức lưu giữ Phương, SG, 1931).

Bên cạnh các nhà văn viết về lịch sử dân tộc Nam Kỳ, có một trong những nhà văn viết tè thuyết lịch sử vẻ vang về dân tộc bản địa Việt trước triều Nguyễn, đó là:

- Hồ Biểu Chánh với Nam cực tinh huy (Nhà in Đức lưu giữ Phương, SG, 1924) viết về Ngô Quyền; Nặng gánh cang thường (Càng Long, 1930) viết về lịch sử dân tộc thời Lê Thánh Tông

- Nguyễn Chánh Sắt cùng với Việt nam Lê Thái Tổ, đái thuyết lịch sử, 4 tập, Đức lưu lại Phương xuất bản, SG, 1929

- Phạm Minh Kiên là bên văn viết đái thuyết lịch sử vẻ vang với con số nhiều duy nhất - 5 tác phẩm: loại tiểu thuyết lịch sử dân tộc có: Vì nước hoa rơi (Nhà in Xưa nay, SG, 1926), việt nam anh kiệt - bởi nghĩa liều mình (Impr. Duy Xuân, Sađec, 1926), Việt phái nam Lý trung hưng (Việt nam Lý thường xuyên Kiệt) (Nhà in Đức lưu Phương, SG, 1929), Lê triều Lý thị (Impr. Nguyễn Văn Viết, SG, 1931), Tiền Lê vận mạt (Tín đức thư xã, SG, 1932), Trần Hưng Đạo (Tín đức thư xã, SG, 1933).

Xem thêm: Các món ăn từ ức gà ngon ăn không ngán cho dân tập gym, ức gà làm món gì ngon

Các công ty văn trên viết tiểu thuyết lịch sử hào hùng trước không còn là nhằm mục đích đối phó lại chứng trạng truyện Tàu được dịch và xuất phiên bản tràn lan ở Nam Bộ, nhưng quan trọng đặc biệt hơn là qua tiểu thuyết lịch sử, những nhà văn muốn kín đáo cảnh báo tình trường đoản cú dân tộc, khơi gợi truyền thống hero và ý chí tranh đấu giành tự do cho dân tộc.

4.2. Tè thuyết trinh thám-vụ án

Cùng phong cách với Phú Đức bao gồm Nam Đình Nguyễn rứa Phương nhà văn siêng viết truyện vụ án. Các tác phẩm lừng danh của ông bao gồm có: bộ ba tiểu thuyết liên hoàn: Bó hoa lài (Phạm Văn Thình xuất bản, SG, 1930) - Túy hoa đình (tiểu thuyết, nhà in Bảo Tồn, SG, 1930) - Chén thuốc độc (Phạm Văn Thình xuất bản, SG, 1932); Vô oan trái (ái tình tè thuyết, đơn vị in J.Viết, 1931); Khép cửa phòng thu (tiểu thuyết, Phạm Đình Khương xuất bản, SG, 1933); Lửa phiền cháy gan (Phạm Đình Khương xuất bản, SG, 1934); Cô cha Tràng (Nhà in Bảo Tồn, dùng Gòn, 1933); Khối tình (Tiểu thuyết, Phạm Đình Khương, SG, 1937); Vì một mọt thù (Nhà in Bảo tồn, SG, 1938); Tội của ai? (Tiểu thuyết, Phạm Đình Khương xuất bản, SG, 1938) v.v. Rất có thể kể thêm một công ty văn ít danh tiếng hơn là Phi Long (Ngọc Sơn) với cỗ truyện trinh thám Thùng thơ bí mật (Nhà in Xưa nay, SG, 1928).

4.3. đái thuyết xóm hội-đạo lý

Vào đầu thập niên 1930 có hàng loạt những đơn vị văn viết tiểu thuyết đăng báo, tiếp đến được các nhà in ở thành phố sài gòn xuất bản. Truyện của họ không dài, chừng 24 hoặc 36 trang, nếu dài thì có rất nhiều quyển, từng quyển cũng mong mỏng tanh như thế. Truyện hay viết về những đề tài buôn bản hội: bạn giàu tín đồ nghèo, fan tân học kẻ phúc hậu quê mùa, thiện ác rõ ràng. Truyện gồm tình huyết éo le, tín đồ nghèo bị tệ bạc đãi, trải qua không ít nghịch cảnh cuối cùng lại tìm kiếm được người thân, chạm chán nhiều may mắn, cuộc sống giàu sang sung sướng. Không ít người dân chạy theo lối sống mới “Tây học”, bị phụ bạc, khinh thường khi, sau cuối nhìn ra lỗi lầm, quay lại với mái ấm gia đình, thân phụ mẹ…Có thể kể ra đây hàng loạt các tên như thế: Nguyễn Bửu Mọc, Huỳnh quang đãng Huê, Đào Thanh Phước, Gabriel Võ Lộ, Nguyễn Bá Thời, Cẩm Tâm, Lê Mai, Elen Anh Hoa…Tiêu biểu tuyệt nhất cho một số loại nhà văn này là Việt Đông với “Việt Đông văn tập” ra hàng tuần: hàng tuần một quyển sách bỏi túi loại “Sách hồng” (Livre rose) 3 xu. Chắc rằng Việt Đông văn tập ao ước đối lại với team Tiểu thuyết sản phẩm Năm, tiểu thuyết thứ Bảy đang tràn ngập thị ngôi trường sách sài gòn như có lần ông đã có lần tâm sự.

Các nhà văn ấy liên tục một văn mạch phái mạnh Kỳ từ tiến trình trước mà hồ Biểu Chánh vừa là fan mở đường, người dẫn con đường lại vừa là người thành công xuất sắc hơn cả. Tác phẩm của ông không tầm tầm giống như những người học tập theo ông vừa mới được nhắc nghỉ ngơi trên, cơ mà có rất chất lượng hơn, bài bản hơn, vượt qua được số lượng giới hạn là văn hóa phẩm vui chơi giải trí đơn thuần, hoàn toàn có thể trường tồn trong lòng người hâm mộ và có công dụng hướng đạo cho độc giả. Đứng ngay lập tức sau ông, vào trong thời hạn 1932-1945 có hai đơn vị văn có tên tuổi là: Nguyễn Thới Xuyên với Người vợ hiền mà lại cả Phan Khôi với Thiếu đánh đều yêu cầu tấm tắc khen, sau nữa Phan Huấn Chương cùng với Hòn máu quăng quật rơi được in đi in ấn lại bên trên báo, được tái phiên bản ở dùng Gòn, tp hải phòng và được Đuốc bên Nam trao giải thưởng.

Nói cho “văn Nam” thì phải kể đến nhóm nhà văn này, đôi lúc in sai thiết yếu tả, chen chúc từ địa phương, đa số chân chất, ngây thơ, nhưng chính những thành phầm ấy làm ra chất Nam bộ không trộn lẫn đi đâu được, loại chất ấy cũng là một phần của dân tộc bản địa và đóng góp phần làm nhiều thêm phẩm hóa học Việt Nam.

Vào đầu những năm 1940, trong cảnh suy vong của văn chương và báo chí thế nên chiến sản phẩm công nghệ Hai đang đi đến giai đoạn quyết liệt, lại xuất hiện một gương mặt văn sĩ hơi lạ với đa số tác phẩm “phỏng (sic) sự tè thuyết” viết về những người dân quê nam giới Bộ, sẽ là Phi Vân với item Đồng quê. Đồng quê xuất bản năm 1942 thì năm sau – 1943 được giải nhất cuộc thi văn vẻ của Hội khuyến học phải Thơ. Tiếp nối danh tiếng Phi Vân còn phất như cồn với hàng loạt tác phẩm viết về tín đồ dân quê phái nam Bộ: Dân quê (1949), Tình quê (1949), cô bé quê (1950), đơn vị quê trong khói lửa…Văn của ông gọn, tươi mới, gồm tính chất hài hước nhẹ nhàng, vượt thoát ra khỏi cái nhẵn “xã hội - đạo lý” theo phong cách Hồ Biểu Chánh. Phi Vân sẽ xuất hiện một giai đoạn mới của văn phong nam giới Bộ, văn minh hơn với những người sáng tác lớn sau ông: Thẩm Thệ Hà, Dương Tử Giang, rồi Bình Nguyên Lộc, đánh Nam…Những đơn vị văn này sẽ trở nên những bên văn hàng đầu của văn học tập Nam cỗ sau 1945.

Tiểu thuyết Nam cỗ 1932-1945 là tấm gương phản chiếu đời sống phái mạnh Bộ, từ mọi làng quê xa xôi, hẻo lánh ở bên cạnh những tắc, xẻo new đào tới những thị trấn nhộn nhịp ghe thuyền với nhất là thành phố sài thành ồn ã và phồn hoa. Đó là cỗ bách khoa thư về đời sống, con người, văn hóa phong tục Nam cỗ trước 1945. đặc thù hiện thực tươi rói, tính chất yêu nước, mến mộ đạo lý, đặc thù giải trí và dân dã là những đặc điểm nổi bật của đái tiểu thuyết nam giới Bộ.

5. LÝ LUẬN PHÊ BÌNH VĂN HỌC phái mạnh BỘ 1932-1945

Đời sống phê bình văn học ở nam Bộ cách tân và phát triển khá to gan trên báo chí, nhưng lại ít gồm người chuyển động chuyên nghiệp. Khá nổi bật trong số những nhà trình bày phê bình văn học tập Nam bộ 1932-1945 là thiếu thốn Sơn, Phan Khôi, Trúc Hà, Kiều Thanh Quế, Phan Văn Hùm và Ca Văn Thỉnh.

Người thành danh nhanh nhất có thể về phê bình văn học là Thiếu Sơn. Thiếu sơn sinh trên Hải Dương tuy nhiên, từ khi vào Gia Gia Định làm công chức sở Bưu điện năm 1927, ông công ty yếu vận động văn nghệ ở sài Gòn. Thiếu Sơn bắt đầu sự nghiệp văn học của bản thân mình bằng các bài viết cho tạp chí Nam Phong tạp chí, sau kia là những tờ Tiểu thuyết đồ vật Bảy, Đại Việt tạp chí, nam giới Kỳ tuần báo... Cuốn sách nổi tiếng nhất của ông là Phê bình với cảo luận (Nam ký kết xuất bản, 1933). Ông là fan đã cùng với Hoài Thanh đứng về phía “Nghệ thuật vị nghệ thuật” tranh luận với đội “Nghệ thuật vị nhân sinh” do Hải Triều đứng đầu.

Phan Khôi là bên nghị luận bao gồm trị, xóm hội, văn hóa, học tập thuật, cơ mà riêng về văn hoa ông cũng thuộc loại gồm tiếng tăm, trong những số ấy tập Chương Dân thi thoại (Nguyên danh "Nam âm thi thoại", Huế, in lần 1, Đắc lập, 1936) là tập phê bình văn học tiêu biểu.

Trúc Hà, công ty văn Hà Tiên, thành danh với những bài bác lý luận phê bình văn học tập trên nam giới phong tập san trong khoảng thời gian từ 1927 mang lại 1933. Tiếp nối ông viết mang đến Phụ cô bé tân văn (phê bình đái thuyết Tố Tâm), Sống (phê bình sáng tác của Nguyễn Lan Sơn, nỗ lực Lữ, độc nhất Linh, từ bỏ lực văn đoàn, Thơ mới…), Nam Kỳ tuần báo (phê bình Xuân Thu nhã tập)… Ông bao gồm công mập trong việc giới thiệu và phê bình các sáng tác xuất bạn dạng ở tp hà nội cho người hâm mộ Nam Bộ.

Kiều Thanh Quế là đơn vị phê bình viết khỏe khoắn nhất, chuyên nghiệp hóa nhất sống Nam Bộ. Chưa tồn tại ai trong văn học Nam bộ thời ấy viết những với một diện thân thiện rộng như ông. Những tác phẩm nghiên cứu lý luận phê bình vượt trội nhất của ông có: Phê bình văn học (NXB. Tân Việt, Hà Nội, 1942), Ba mươi năm văn học tập (bút danh Mộc Khuê, NXB. Tân Việt, Hà Nội, 1942); Một ngày của Tolstoi (Tủ sách Gió tây, Tân Việt, Hà Nội, 1942), Cuộc tiến hóa văn học tập Việt Nam (NXB. Đời Mới, Hà Nội, 1943), Đàn bà cùng nhà văn (NXB. Tân Việt, Hà Nội, 1943), Thi hào Tagore (bút danh Nguyễn Văn Hai, NXB. Tân Việt, Hà Nội, 1943), Học thuyết Frued (bút danh tô Kiều Phương, NXB. Tân Việt, Hà Nội, 1943), Cuộc chuyên chở cứu nước trong vn vong quốc sử (1945), Vũ Trọng Phụng và nhà nghĩa tả thiệt xóm hội (1945)…

Phan Văn Hùm với Ca Văn Thỉnh xuất hiện vào cuối những năm 1930 đầu những năm 1940, đóng góp của nhị ông hầu hết trên phương diện phân tích văn học cổ phái nam Bộ.

Phan Văn Hùm nổi nhảy nhất ở phần đa công trình nghiên cứu và phân tích về Nguyễn Đình Chiểu: Nỗi lòng Đồ Chiểu (Tân Việt xb, 1938); Ngư tiều y thuật vấn đáp (Tân Việt xb, 1953); Dương tự Hà Mậu (Tân Việt xb, 1964). Ngoài ra là rất nhiều công trình phân tích triết học: Phật giáo triết học tập (Tân Việt xb, Hà Nội, 1942); Vương Dương Minh: Thân thay và học thuyết (Tân Việt xuất bản, Hà Nội, 1944) và một tập ký kết nổi tiếng: Ngồi tù hãm khám bự (Bảo Tồn xuất bản, in lần vật dụng nhất, sử dụng Gòn, 1929).

hồ Biểu Chánh từ những năm 1940 trở đi có xu hướng làm học giả hơn là văn gia. Tuy vậy Đại Việt tập chí của ông khá tăm tiếng vì nhấn tiền trợ cấp của chính quyền nhưng bởi vì ông cũng quy tụ được nhiều cây cây bút tên tuổi và tích cực như Thượng Tân Thị, Trúc Hà, Ca Văn Thỉnh, Phan Văn Hùm, Trương Vĩnh Tống…nên tập san của ông cũng có rất nhiều đóng góp vào việc nghiên cứu và phân tích về phái mạnh Kỳ mà những nhà nghiên cứu và phân tích về sau không có bất kì ai phủ nhận.

6. VĂN HỌC YÊU NƯỚC CÁCH MẠNG nam BỘ 1932-1945

Sẽ là thiếu hụt sót rất to lớn nếu không điểm qua thành phần văn học này. Vì tính mục tiêu nổi trội nên rất cần phải phân ra thành một khuynh hướng văn học tập riêng. Kể tới thơ văn yêu thương nước bí quyết mạng là nói tới loại văn hoa tranh đấu trẻ trung và tràn đầy năng lượng đòi lật đổ sự giai cấp của thực dân Pháp. Nếu như tính từ đầu thế kỷ XX sống Nam Bộ bao gồm 3 đội nhà văn yêu nước biện pháp mạng tiêu biểu :

- Nhóm các chí sĩ trong phong trào Minh tân nam giới Bộ

- đội yêu nước bí quyết mạng có xu thế dân chủ và cánh tả

- đội yêu nước phương pháp mạng bên dưới sự lãnh đạo của Đảng cùng sản Đông Dương.

Nhóm những chí sĩ Minh tân nam Bộ đã làm nên cuộc vận động biện pháp mạng rầm rộ khởi đầu TK.XX cùng với các gương mặt trí thức rất là đáng kính: Nguyễn Thần Hiến, è cổ Chánh Chiếu, Trương Duy Toản, ông nguyễn đức an Cư, Đặng Thúc Liêng, Nguyễn Háo Vĩnh, và tại mức độ ít quyết liệt hơn là: Thượng Tân Thị, Sương Nguyệt Anh, Lương tương khắc Ninh, Nguyễn Chánh Sắt…Thực chất đây là phong trào duy tân nhưng bạn Nam bộ gọi nó là Minh tân có lẽ rằng là nhằm tránh sự đàn áp của thực dân Pháp. Nhóm văn thi sĩ này đang được kể đến nhiều hơn trong các công trình về văn học Nam cỗ trước 1932.

đội yêu nước biện pháp mạng có xu thế dân chủ bốn sản và cánh tả lộ diện từ thập niên nhị mươi kéo dài cho tới trước 1945 với các gương mặt nổi bật: Nguyễn quang đãng Diêu, Cao Hải Để, Bửu Đình, Nguyễn Văn Vinh và mạnh mẽ nhất là è Hữu Độ, Nguyễn bình an và phái nam Kiều è cổ Huy Liệu.

Trần Hữu Độ khét tiếng với các cuốn sách yêu nước, tiến bộ, phê phán sự kẻ thống trị của thực dân Pháp như: Cây mặc dù gãy của nước nước ta (Imp.Xưa Nay, 1925), Tiếng chuông truy hỏi hồn (Nhà in Xưa Nay, dùng Gòn, 1925), Tờ cớ mất quyền thoải mái (Réveil Saigonnais xuất bản, 1926), Hồi trống từ do (Nhà in Xưa Nay, sài Gòn, 1926)… trong những số đó cuốn Hồi trống tự do được ngôi trường Chinh nói tới một cách long trọng trong báo cáo Chủ nghĩa Mác và văn hóa truyền thống VN tại Hội nghị văn hóa truyền thống toàn quốc 1947. Sau đó Trần Hữu Độ tham gia phong trào Đông Dương đại hội, bị tóm gọn và bị phán quyết tù. Các tác phẩm trong tiến độ này hầu hết là ra mắt về nhà nghĩa Mác như: Biện chứng pháp (1936), Mười một bí quyết của Karl Marx làm đại lý duy vật dụng sử quan lại (1936), Đế quốc nhà nghĩa (1937)…

Nguyễn An Ninh, nam nhi của cố gắng Nguyễn An Khương - dịch trả “truyện Tàu” và là lãnh tụ của phong trào Minh tân phái nam Kỳ. Nguyễn bình yên du học tập ở Pháp trở về, khét tiếng với bài diễn giả diễn thuyết “Thanh niên cao vọng” tại Hội khuyến học tập Nam Kỳ, tiếp đến ông lập ra tờ báo yêu thương nước là La Cloche fèlée (Chuông rè). Tác phẩm bao gồm Dân cầu (dịch Contrat Social/ Khế mong xã hội của Rousseaux, 1923), tuồng Trưng người vợ Vương (1928), Triết học tập Niezsche…

Trần Huy Liệu quê nghỉ ngơi Nam Định, nhưng mà vào tp sài gòn từ năm 1924 chuyển động rất mạnh bạo trong buôn bản báo, xã văn dùng Gòn. Trước khi tiếp thu chủ nghĩa cộng sản, ông là bên văn công ty báo yêu thương nước tiến bộ. Ông hợp tác với tờ Nông cổ mín đàm, Rạng Đông, rồi cai quản bút tờ Đông Pháp thời báo. Ông dịch và viết các sách về các tấm gương yêu nước, chủ yếu xuất bạn dạng ở Cường học tập thư xã vày ông nhà trương.

Sau cầm cố hệ chuyển tiếp ấy là nhóm yêu nước biện pháp mạng sau sự lãnh đạo của Đảng cùng sản Đông Dương. Cố kỉnh hệ này ngay từ trên đầu đã tham gia phương pháp mạng bên dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Đông Dương, kia là: Nguyễn Văn Nguyễn, trần Văn Giàu, Nguyễn Văn Tạo...

Nguyễn Văn Nguyễn quê Mỹ Tho, học trường sư phạm ở sài Gòn. Tại đây, ông háo hức tìm về tư tưởng làng hội công ty nghĩa qua sách báo biện pháp mạng và các tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc. Năm 1925, ông mũi nhọn tiên phong trong phong trào học sinh Sài Gòn phòng đế quốc đề xuất bị đuổi học. Ông xin việc ở công ty xe lửa Đông Dương, dấn mình vào tổ chức vn Thanh niên cách mạng bằng hữu hội. Lúc Đảng cùng sản việt nam thành lập, ông là đảng viên lớp đầu tiên. Năm 1932, ông nhận án đày ra Côn Đảo. Ở kia ông tham gia ra đời chi cỗ nhà tầy Côn Lôn.

Năm 1930 ở thành phố sài thành có một nhóm trí thức con trẻ (19 người) du học ở Pháp bị cơ quan ban ngành Pháp trục xuất về nước vì chuyển động chính trị cùng biểu tình tại Pháp. Trong các 19 fan ấy có một số tên tuổi quen thuộc: Tạ Thu Thâu, trằn Văn Giàu, Nguyễn Văn Tạo, Phan Văn Chánh, Lê Bá Cang…(2). Các trí thức yêu thương nước cánh tả này phân hóa thành hai phái:

Phái Đệ Tam thế giới có: nai lưng Văn Tạo, Dương Bạch Mai, nai lưng Văn Giàu…

Phái Đệ tứ Quốc tế : Phan Văn Hùm, Tạ Thu Thâu, hồ nước Hữu Tường, nai lưng Văn Thạch…

Họ hoạt động rất tích cực xung xung quanh tờ báo La Lutte (Tranh đấu) cùng tờ Đồng Nai. Đóng góp công ty yếu của mình là về nghành học thuật, tứ tưởng, và mạnh mẽ nhất là ở tiến trình sau 1945.

KẾT LUẬN

Văn học tập quốc ngữ Nam cỗ cuối 1932-1945 là một phần tử máu giết của văn học dân tộc. Trước năm 1932 phần tử văn học tập này xuất hiện và phát triển khá tách bóc biệt, nhưng do những nỗ lực không chấm dứt của các thế hệ đơn vị văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu phê bình mà dần dần văn học tập Nam bộ hòa nhịp chung với sự cải tiến và phát triển của văn học dân tộc. Lân cận những đặc thù và bước đi chung cùng với văn học tập toàn quốc, do thực trạng lịch sử làng hội và truyền thống văn học trước đó mà văn học tập Nam bộ 1932-1945 vẫn đang còn những sệt điểm, mọi sắc thái riêng rất cần được nghiên cứu. Mong muốn trong tương lai sẽ có rất nhiều công trình phân tích chuyên sâu không dừng lại ở đó về tác giả, tác phẩm, các trào lưu với sự vận động thông thường của cả thành phần văn học tập này, để cho văn học tập Nam Bộ bao gồm vị trí xứng đáng hơn trong số tổng tập, các giáo trình lịch sử dân tộc văn học tập Việt Nam.

TP.HCM, mon 5 năm 2011

Đ.L.G

CHÚ THÍCH

1) Đề tài phân tích khoa học cấp ĐHQG - trọng điểm: Khảo sát, đánh giá, bảo tồn văn học Nam bộ 1930-1945, chủ nhiệm đề tài: PGS.TS Đoàn Lê Giang, Mã số: B2008-08b-01TĐ, thời gian thực hiện: 2008-2010, sát hoạch tháng 9/ 2011. Mốc 1930 là nhằm chỉ bước đầu thập niên 1930 chứ không nhằm mục đích vào một sự khiếu nại văn học cụ thể nào. Trong nội dung bài viết này công ty chúng tôi vẫn dùng cách phân loại 1932-1945 như vẫn thống nhất trong không ít công trình nghiên cứu và phân tích hiện nay, tuy vậy trong thực tế vẫn bắt buộc đề cập rất nhiều đến gần như tác phẩm được xuất bạn dạng trước đó một vài ba năm để cho thấy thêm sự cách tân và phát triển liên tục.